راه رفتن بعد تعویض مفصل زانو، یکی از مهمترین دغدغههای بیماران پس از جراحی است. بسیاری از افراد میخواهند بدانند چه زمانی میتوانند دوباره روی پا بایستند، قدم بزنند یا حتی از پلهها بالا و پایین بروند. این پرسشها طبیعیاند، چراکه بازگشت به تحرک و زندگی روزمره برای هر کسی اهمیت دارد. در این مقاله نگاهی دقیق و واقعبینانه به روند بهبودی و راه رفتن بعد از این جراحی خواهیم داشت.
راه رفتن بعد تعویض مفصل زانو چه زمانی امکانپذیر است؟
زمان بهبودی و راه رفتن پس از جراحی تعویض مفصل زانو بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله سن و وضعیت عمومی بیمار، میزان تحمل درد، عملکرد قبلی زانو، میزان توانبخشی و فیزیوتراپی پس از عمل، و همچنین روش جراحی استفاده شده.
بطور کلی، بیماران پس از جراحی تعویض مفصل زانو در طول چند هفته اول نیاز به استفاده از وسایل کمکی نظیر واکر و عصا برای حمایت از زانو و کمک به تحمل وزن بدن دارند. با گذشت زمان و بهبودی تدریجی، بیماران معمولاً قادر به راه رفتن بدون وسایل کمکی میشوند.
استفاده از واکر و عصا بعد از تعویض مفصل
چرا بعد از تعویض مفصل زانو راه رفتن سخت یا دردناک است؟
بعد از تعویض مفصل زانو، راه رفتن ممکن است بهدلیل درد ناشی از جراحی، التهاب بافتهای اطراف، و دوره بهبودی ماهیچهها و رباطها سخت یا دردناک باشد. همچنین، سازگاری بدن با پروتز جدید زمان میبرد و ضعف عضلانی یا تورم میتواند حرکت را محدود کند. با گذشت زمان و انجام فیزیوتراپی، این مشکلات کاهش یافته و راه رفتن آسانتر میشود.
نحوه راه رفتن بعد تعویض مفصل زانو
یکی از مهمترین موضوعات نحوه راه رفتن بعد تعویض مفصل زانو است. با اتمام عمل بیمار برای روند بهبودی به ای سی یو منتقل میشود و 24 ساعت تحت مراقبت های ویژه قرار میگیرد. با انتقال فرد به بخش، از بیمار درخواست میشود تا بر روی پای خود ایستاده و چند قدمی راه برود. این راه رفتن باعث گردش و جریان یافتن خون در پا و شروع روند بهبودی میشود. البته قابل ذکر است که این راه رفتن بلافاصله ک روز بعد از عمل مفصل زانو موجب میشود تا آمبولی و لخته خون برای فرد ایجاد نگردد.
بیشتر بخوانید: خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو
نکات مهم برای راه رفتن بعد تعویض مفصل زانو
راه رفتن پس از جراحی تعویض مفصل ناحیه زانو به مراحل توانبخشی و فیزیوتراپی بستگی دارد. در ادامه، به شما چند نکته کلی و مراحل مهم راه رفتن بعد از این جراحی را توضیح میدهیم.
1. استفاده از وسایل کمکی: در ابتدا بعد از جراحی، شما ممکن است نیاز به استفاده از وسایل کمکی نظیر واکر، عصا یا آرنج داشته باشید. این وسایل به شما کمک میکنند تا زانوی خود را حمایت کنید و وزن بدن را از روی زانو بردارید. |
2. تمرینات توانبخشی: فیزیوتراپی برای توانبخشی پس از این جراحی تعویض مفصل بسیار مهم است. تمرینات قدرتبخشی عضلات پیرامون زانو، از جمله عضلات ران و پا، را شامل میشود. این تمرینات به شما کمک میکنند تا استقامت و قدرت عضلات را افزایش دهید و بهبودی را تسریع کنید. |
3. تمرینات انعطاف پذیری و کششی: تمرینات انعطاف پذیری مفصل زانو و عضلات مرتبط را انجام دهید. این تمرینات شامل ایجاد انعطاف در مفصل زانو و کشش عضلات پشت و جلوی ران میشود. |
4. تمرینات تعادل و کنترل حرکت: تمریناتی که به شما کمک میکنند تعادل و کنترل حرکت را در زانو تقویت کنید، بسیار مهم هستند. این حرکات شامل تمرینات استاتیک توسط یک پایه کمکی است. |
5. پیشرفت تدریجی: در طول فرآیند توانبخشی، توجه داشته باشید که تمرینات و فعالیتهای خود را به آرامی و با توجه به راهنمایی پزشک و فیزیوتراپیست افزایش دهید. این کمک میکند تا بدن شما به آرامی به این پروتز جدید عادت کند و قدرت و انعطافپذیری زانو بهبود یابد. |
6. توجه به نشانههای بدن: در طول فرآیند توانبخشی، به نشانه های بدن خود توجه کنید. اگر درد شدید، تورم یا علائم دیگری تجربه میکنید، به بهترین جراح تعویض مفصل زانو اطلاع دهید. این ممکن است نشانههایی از مشکلات در زانو مانند صدای غیر طبیعی باشند که نیاز به اقدام فوری دارند. |
نکته مهم: این نکته قابل ذکر است که افراد به هنگام راه رفتن بعد تعویض مفصل زانو اصلا پروتز خارجی درون بافت را احساس نمیکنند و در واقع این احساس کشیدگی و حس در رفتگی برای ترس درون و وجود باند کشی دور زانو است. این باند کشی فشار زیادی بر این ناحیه وارد میکند که تجربه چندان خوبی نیست اما سبب بهتر بودن گردش خون در این منطقه شده و از پیدایش عفونت و نفوذ باکتری جلوگیری میکند. تنگ شدن فضای رگ ها با استفاده از این باند، سبب میشود تا جریان خون بهتر انجام شود و کند نباشد.
همچنین، برای راه رفتن صحیح و کاهش ریسک آسیب زدن به مفصل زانو پس از جراحی، میتوانید راهنمایی های زیر را در نظر بگیرید:
- قدم های کوتاه و محتاط بردارید و به آرامی حرکت کنید.
- حین راه رفتن، وزن بدن را به طور یکنواخت بر روی هر دو پا پخش کنید.
- در صورت نیاز استفاده از پایه ها و وسایل کمکی ایمن و مناسب برای حمایت از زانو توصیه میشود.
با پزشک خود در مورد راه رفتن بعد تعویض مفصل زانو مشورت کنید و مراقبتهای بعد از جراحی تعویض مفصل زانو را به دقت انجام دهید. هر جراحی نیاز های منحصر به فردی دارد، بنابراین توصیه های پزشک بر اساس وضعیت بیمار بعد از عمل جراحی و متناسب با وضعیت جسمانی فرد است.
چه زمان میتوان بدون وسایل کمکی راه رفت؟
خیلی از افراد بعد از جراحی بیصبرانه منتظر کنار گذاشتن عصا یا واکر هستند، اما زمان مناسب برای این کار برای هر کسی فرق دارد. معمولاً بین ۲ تا ۶ هفته بعد از عمل، و البته با نظر پزشک، میتوان کمکم راه رفتن بدون وسایل کمکی را شروع کرد.
عجله در این کار ممکن است به روند بهبودی آسیب بزند. پس بهتر است پیش از هر تصمیمی با پزشک مشورت کنید، اصول درست راه رفتن را رعایت کنید، از فشار زیاد روی زانو پرهیز کنید و زیر نظر فیزیوتراپیست پیش بروید. اگر هم ورزش خاصی انجام میدادید، برای شروع دوبارهاش حتماً با پزشکتان هماهنگ باشید.
سؤالات متداول
بله معمولا جراح بعد از عمل از بیمار درخواست دارد که حتما راه برود اما بعد از عمل برای راه رفتن نیاز به وسایل کمکی مانند عصا و .. وجود دارد.
برای بهبودی سریع توصیه میشود از مواد غذایی پرکالری و حاوی ویتامین دی و همچنین حاوی کلسیم و پروتئین استفاده کنید.
معمولا تعیین زمان مشخص برای کنار گذاشتن وسایل کمکی راه رفتن به شرایط بدنی بیمار و مراقبت های بعد از عمل و تشخیص پزشک بستگی دارد. به صورت میانگین بعد از حدودا 3 ماه میتوان بدون وسایل کمکی مانند عصا یا واکر راه رفت.
نتیجه گیری
راه رفتن بعد تعویض مفصل زانو از بزرگترین دغدغه های افراد معمولا در روز های اولیه با ترس و مقداری درد همراه است. معمولا بانوان و آقایان بعد از انجام این جراحی برای راه رفتن هراس دارند اما باید بدانید که این مورد الزامی است و ثابت ماندن پا برای مدت طولانی اصلا مناسب نیست و خطر ایجاد لخته خون دارد.